Waarom heb ik een subwoofer nodig?
Door de productie van de laagste frequenties over te dragen aan de subwoofer, kunnen de hoofdluidsprekers de rest van de frequenties gemakkelijker weergeven. Als de hoofdluidsprekers eenmaal zijn gefilterd, hoeven de woofers niet langer te voldoen aan de grote verplaatsingseisen voor het produceren van de laagste frequenties. De vermindering van de driververplaatsing vermindert de vervorming en verbetert de headroom, waardoor de hoofdluidsprekers zuiver kunnen spelen bij hogere afspeelniveaus. De verbetering is vooral merkbaar bij tweewegsystemen, zoals de LSX II en LS50 Wireless II, die geen speciale woofer hebben, maar een bas-driver die lage en middenfrequenties produceert. Een uitgebreide subwoofer gids vol tips en inspiratie vindt u hier.
Uitleg over Room Modes (trillingsmoden, geluidsgolven)
Room modes zijn een natuurkundig verschijnsel waarbij laagfrequente geluidsgolven in combinatie met hun eigen weerkaatsing grote pieken en dalen veroorzaken bij bepaalde frequenties - een voorbeeld hiervan ziet u in de onderstaande grafieken.
Waar deze room modes in frequentie optreden wordt feitelijk bepaald door de kamer zelf, met name door de geometrische afmetingen. De laagste room modes treden op langs de langste dimensie van de kamer. Als u bijvoorbeeld een perfect rechthoekige kamer zou hebben van 5 m lang, 4 m breed en 3 m hoog, zal de laagste geluidsgolf in de lengterichting optreden bij 34,3 Hz - precies in het bereik van uw subwoofer. De geluidsgolf zelf vertoont een patroon van hoge en lage drukgebieden, zoals hieronder getoond.
Als de subwoofer in een van de hogedrukgebieden wordt geplaatst, zal hij zeer sterk met de room modes samengaan, wat zal resulteren in een grote piek in de frequentierespons van uw subwoofer. Helaas zal dit hoorbaar zijn, omdat het niet alleen meer opvalt in vergelijking met de rest van de frequenties, maar ook zeer langzaam afneemt en in de ruimte rondslingert, waardoor uw systeem boemerig klinkt en de lage tonen 'los' of 'traag' zijn.
Balans creëren met Room modes
Room modes komen ook voor langs de rest van de dimensies en tussen combinaties van deze dimensies, zodat op elk moment meerdere room modes tegelijk kunnen optreden. We hoeven ons hierover niet al te veel zorgen te maken, want alle kamers hebben room modes en we zijn eraan gewend ze tot op zekere hoogte te horen.
Het doel is om de room modes zoveel mogelijk in evenwicht te brengen en de sleutel daartoe is plaatsing. Hiervoor kunt u de kruiptruc met de subwoofer proberen. Plaats de subwoofer op uw luisterstoel en speel wat muziek met veel bas. Kruip dan rond op de vloer in het gebied waar u uw subwoofer wilt plaatsen en luister. Luister of u het goed vindt klinken en kies de positie die voor u het beste klinkt. Wissel vervolgens gewoon van plaats met uw sub en u zou een systeem moeten hebben dat geweldig klinkt!
Een tweede subwoofer toevoegen om problemen met room modes op te lossen
De meesten van ons hebben kamers in ons huis die meerdere doelen dienen. Uw 'luister'kamer kan bijvoorbeeld ook uw woonkamer zijn met daarin verschillende meubels en andere voorwerpen. Hierdoor kunnen uw mogelijkheden om de beste positie voor uw subwoofer te vinden beperkt zijn. De output van uw subwoofer op uw beste compromispositie kan er bijvoorbeeld als volgt uitzien.
Het is mogelijk om te zien hoe de modus op 34,3Hz "doorzingt" door naar de waterval verval grafiek te kijken. Een volle 1 seconde later zingt de room mode nog steeds door.
Room modes hebben een interessante eigenschap, namelijk dat de drukgebieden een polariteit hebben. Als je de vorm van de room mode op 34,3 Hz langs de lengtedimensie bekijkt, zie je dat de druk negatief is voor de eerste helft en positief voor de tweede helft en nul in het midden. Als u uw enkele sub in het midden van de lengte plaatst, onderdrukt u op natuurlijke wijze de room mode (geluidsgolf). Maar dit zal in het midden van uw kamer zijn en is misschien geen haalbare oplossing.
In plaats daarvan kunt u een andere subwoofer plaatsen om de geluidsgolf van de eerste subwoofer op te heffen. U kunt dit doen door de positie van de eerste subwoofer langs de middellijn te spiegelen. Vergeet niet de versterking voor elk van de subwoofers met 6dB te verminderen om het oorspronkelijke uitgangsniveau te handhaven.
Hier ziet u hoe de room mode zich op 34,3 Hz gedraagt met één (links) en twee (rechts) subwoofers.
Met de tweede sub wordt niet alleen de eerste modus op 34,3Hz onderdrukt, maar ook die op 68,6Hz, 92,3Hz, enzovoort. Als u meer subwoofers had, bijvoorbeeld vier, zou u natuurlijk nog meer modi kunnen onderdrukken door dit eenvoudige schema uit te breiden. Uiteindelijk is het onderdrukken van room modes de sleutel tot het verbeteren van de prestaties van uw subwoofers in de ruimte en daarmee van uw hele systeem.
Hoe plaatst u subwoofers het beste in een niet-rechthoekige ruimte
Er is een klein voorbehoud dat we tot nu toe niet hebben genoemd, namelijk dat de meeste kamers niet perfect rechthoekig zijn. Functies zoals deuren, ramen, open haarden, nissen enz. kunnen de frequentie waarop de room modes voorkomen veranderen en het kan hun vorm in de kamer beïnvloeden. Dus gewoon twee subwoofers symmetrisch plaatsen in een niet-rechthoekige kamer zal niet dezelfde resultaten opleveren als hierboven beschreven, maar er is een oplossing! Subwoofer kruipen, opnieuw.
Zodra u uw eerste subwoofer hebt geplaatst en uw probleem in de ruimte hebt geïdentificeerd, speelt u een zuivere toon op de frequentie en kruipt u opnieuw door de kamer. Deze keer probeert u de positie in de andere helft van de kamer te vinden waar die toon het hardst klinkt. Dit zal in het hogedrukgebied zijn. Plaats uw tweede sub op die positie en ga terug naar uw luisterstoel. Vergeet niet de pre-set bij te werken door de KEF Connect app te vertellen dat u nu twee subwoofers heeft. U zou moeten merken dat de toon een stuk stiller is dan voorheen (met slechts één sub). Dit bewijst dat het mechanisme werkt! Als het luider is, raak dan niet in paniek. Dit betekent dat uw subwoofers met dezelfde polariteit stralen en elkaar aanvullen in plaats van opheffen. Ga gewoon naar de achterkant van een van uw subwoofers en draai de fase om naar 180 graden. Als u de fasen eenmaal juist hebt ingesteld, kan het aanpassen van de positie van de sub het resultaat nog verder verbeteren. Nu kunt u genieten van een goed ingesteld systeem in een goed gedragen kamer. Luister naar uw favoriete muziek met uw beide subwoofers. Zet er dan een uit en probeer het verschil te horen. Zet dan de tweede sub weer aan en merk het verschil.
